นายสมชายมีเพิ่มเติมเฉพาะตัวเองว่าเส้นแบ่งว่าจะสู้หรือเลี่ยงมี 2 เรื่องครับ, เรื่องแรกคือศีล 5 ครับ ส่วนเรื่องที่สองคือ"หากกลัวให้วางแผน"และ"เมื่อไม่มีแผนให้เลี่ยง/หนีเอาไว้ก่อนครับ"... เรื่องหัดให้วางแผนนี่เป็นเรื่องสอนกันไม่ง่าย เพราะต้องมีเรื่องพื้นฐานอื่นก่อน ได้แก่เรื่องการใช้ภาษาไทย กับเรื่องการฝึกให้เป็นคนช่างสังเกตและจับประเด็นก่อนเรื่องวางแผนครับ...
เอาตัวอย่างที่เห็นง่าย เช่นหนังผีไทย(ผีปอบทั้ง 8 ภาค) คนวิ่งหนีผีแบบไม่มีแผนกันตลอด วิ่งกันไปวนไปวนมาไม่ไปไหน วิ่งชนกันก็ฮากันหนึ่งที วิ่งจ๊ะเอ๋ผีก็ฮากันอีกหนึ่งที... ส่วนหนังฝรั่ง"เกือบทุกเรื่อง"ที่มีบทเด็กๆ(หรือผู้ใหญ่)วิ่งหนีผี ไม่ว่าจะเป็นผีดิบแวมไพร์หรือ ผีอื่นหรือมนุษย์หมาป่าก็ตาม ขั้นแรกมันจะถามกันเองก่อนว่าใครมีแผนมั่ง? แล้วเถียงกันเรื่องแผน!!! จากนั้นหนังก็ผูกเรื่องกับการพยายามทำตามแผน, ในขณะที่หนังไทยเล่นอยู่กับเสี่ยงดวงกับความบังเอิญจนเกือบจบเรื่องก็จะ"บังเอิญ"รู้วิธีจัดการกับผี แล้วหนังก็จบตรงนั้น...
การสอนใครสักคนให้รู้จักวางแผนไม่ใช่เดินไปบอกว่าให้หัดวางแผนครับ... แต่ต้องเริ่มต้นด้วยการคุยกันบ่อยๆ ให้เล่าเรื่องต่างๆที่โรงเรียนให้เราฟัง เป็นการฝึกทักษะการสื่อสารกับฝึกเรื่องการจับประเด็น เพราะหากจับประเด็นหรือเก็บข้อมูลไม่ได้ ก็เล่าเรื่องราวต่างๆไม่ได้ จับต้นไม่ได้ จับปลายไม่ได้ ไม่รู้จะเล่ายังไง ระหว่างที่แกเล่า เราก็ถามเป็นระยะว่าแล้วหนูจะทำยังไงต่อไป...
เมื่อหนูยังตอบไม่ได้ว่าหนูจะทำยังไงต่อไป แสดงว่า"หนูยังไม่มีแผน"เราก็ชวนคุยไปเรื่อยครับ, จากนั้นก็แล้วแต่คุณพ่อคุณแม่แหละครับว่าจะ"ใส่"อะไรลงในระบบความคิดของแกครับ... เรื่องการสื่อสาร/การใช้ภาษาไทยกับเรื่องการวางแผนนี่เป็นเรื่องที่เก่าแก่มากที่สุดในอารยธรรมมนุษย์ แต่เรื่องนี้เป็น"เส้นแบ่ง"เส้นหนึ่งในสังคมไทยที่คนส่วนหนึ่งไม่ตระหนักว่า"มันมีจริง"ครับ...
ยกเอามาย้ำว่าความเห็นยังเหมือนเดิมครับ, และยืนยันว่าตามตัว
แดงนั้นมีจริงครับ แม้แต่ในกระทู้นี้ก็ตาม... นี่อย่าว่าแต่เรื่องการเมืองเลยครับ แค่เรื่องเด็กทะเลาะกันก็ยังจับประเด็นต้นชนปลายกันได้แบบชักสงสัยว่าคุยกันเรื่องอะไรอยู่ครับ...
หากใครไม่สามารถควบคุมอารมณ์ตนเองได้ ก็ต้องนั่งอ่านกันทีละพยางค์แหละครับ อ่านแล้วจะเข้าใจอย่างไรก็ต้องพึ่งพาความสามารถตาม
ตัวแดงอีกนั่นแหละ...
เอาเรื่องการสร้างแรงจูงใจมาคุยอีกนิดนึง... เวลาเขาจะปลุกใจเจ้าหน้าที่ให้ออกปฎิบัติงานฯ หากเจ้าหน้าที่ชั้นสูง ผู้บังคับบัญชาก็จะบอกว่า"จำเป็นต้องทำเพราะเป็นหน้าที่ ดังนั้นคุณไปทำให้สำเร็จ", แต่ถ้าระดับล่างๆ ผู้บังคับบัญชาจะบอกว่า"คุณต้องไปจับมัน เพราะมันเป็นคนเลว อย่าปล่อยให้คนเลวลอยนวล"... ตรงนี้ก็เป็นเส้นแบ่งอีกเส้นหนึ่งครับ คือการกำหนดพฤติกรรมด้วยอารมณ์ หรือด้วยเหตุผล...
แล้วหนูจะทำยังไง?... ดังนั้นต้องหมั่นถามเด็กครับ, แต่กว่าจะถามได้นั้น ต้องมีความสามารถสอนให้เด็กสื่อสารได้เสียก่อน ต้องค่อยเป็นค่อยไป แล้วที่สำคัญก็คือ
พ่อกับแม่นั่นแหละมีความสามารถสื่อสาร+มีความสามารถวางแผนได้หรือไม่ หรือว่าตัวเองก็เจ้าอารมณ์จนไม่รู้ประเด็น จับประเด็นไม่ได้...