แม่
ธรรมะวันหยุด
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.9) เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชรวรวิหาร / www.watdevaraj.com
คําว่า แม่ เป็นคำที่มีความหมายลึกซึ้งกินใจสำหรับลูกมากที่สุด เพราะทุกคนล้วนมีแม่ ซึ่งเป็นผู้ให้กำเนิด เฝ้าถนอมเลี้ยงดู คอยปกป้องคุ้มครองและห่วงใย แม่เป็นหลายสิ่งหลายอย่างสำหรับลูก แม่เป็นพระในบ้าน แม่เป็นธนาคารของลูก แม่เป็นมิตรในเรือน แม่เป็นเพื่อนคู่คิด แม่เป็นผู้ลิขิตชีวิตลูก
คำสอนทางพระพุทธศาสนา กล่าวสรรเสริญแม่ไว้มากมาย เช่น แม่เป็นพระพรหมของลูก แม่เป็นเทพของลูก แม่เป็นอาจารย์คนแรกของลูก แม่เป็นพระอรหันต์ของลูก
แม่เป็นพระพรหมของลูก พระพรหมตามความเชื่อเดิมคือพระเจ้าผู้สร้างโลก สถิตอยู่ที่พรหมโลก ตามความหมายแท้ในพระพุทธศาสนา คือผู้มีคุณธรรมอันประเสริฐ 4 ประการคือ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา แม่มีคุณธรรมเหมือนพระพรหม
แม่มีความรัก (เมตตา) ความจริงใจ ความปรารถนาดี สังเกตจากแววตายิ้มแย้มแจ่มใส แสดงออกด้วยมุ่งหวังความสุขความเจริญ ต่อลูกทุกคน สายสัมพันธ์แห่งความรัก สายใยแห่งความผูกพัน สานฝันของแม่ให้เป็นจริง
เริ่มต้นที่แม่มีอาการแพ้ท้อง รู้สึกเวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร หน้ามืด เป็นลม ทรมานอยู่อย่างนี้ พ่อที่เฝ้าดูแลพาแม่ไปหาคุณหมอ เพื่อตรวจร่างกาย หลังจากตรวจแล้วคุณหมอบอกว่า คุณกำลังตั้งครรภ์ สีหน้าและรอยยิ้มของแม่ บ่งบอกถึงความดีใจอย่างสุดซึ้ง ทั้งไม่ทราบเลยว่าลูกที่อยู่ในครรภ์ จะเป็นหญิงหรือชาย จะดีหรือร้าย
ระหว่างนั้นแม่พยายามระมัดระวังทุกอย่าง เกรงจะกระทบกระเทือนถึงลูก เวลาผ่านไปประมาณ 5-6 เดือน ลูกเริ่มดิ้น ถีบท้องแม่ ทรมานแม่ แต่แม่ฝืนยิ้มทั้งน้ำตา แม่ดีใจที่ลูกของแม่แข็งแรง แม่อุ้มท้องประคองครรภ์ 9-10 เดือน โดยไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย อุ้มท้องไม่มีวันพัก ไม่มีวันหยุด กว่าจะคลอดให้กำเนิดลูก ได้ลืมตาดูโลกได้นั้น เป็นวันที่แม่เจ็บปวดรวดร้าวที่สุด วันเกิดลูก คล้ายวันตายแม่ แต่ด้วยความรักที่แม่มีให้ลูก แม่ขอเดิมพันด้วยชีวิต หลังจากให้กำเนิดลูกแล้ว แม่เฝ้าดูแลเลี้ยงอย่างดี ยากยิ่งนักที่จะมีใครเสมอเหมือนท่าน
แม่รู้สึกสงสาร (กรุณา) เห็นใจในยามที่ลูกไม่สบาย ร้องไห้ ต้องลำบาก มีความทุกข์เดือดร้อนใจ พยายามช่วยเหลือลูกให้พ้นจากทุกข์นั้น
แม่ชื่นชมยินดีเมื่อลูกได้ดี (มุทิตา) แม่ต้องการให้ลูกมีโอกาสได้เรียนสูงๆ วันที่ลูกรับปริญญา เป็นวันที่แม่ยินดีมีความสุขที่สุด แม่เห็นลูกมีหน้าที่การงานที่ดี มีครอบครัวที่ดี มีความเจริญก้าวหน้าในชีวิต แม่ยิ่งสุขทวีคูณ ไม่มีความคิดริษยาแม้แต่น้อย
แม่วางใจได้ (อุเบกขา) เมื่อเห็นลูกเจริญเติบโต เรียนจบแล้ว มีงานทำ มีครอบครัว ดูแลตนเองได้แล้ว แม่รู้จักปล่อยวาง แต่ไม่เคยทอดทิ้ง ยังคอยติดตามความเป็นอยู่ของลูกตลอด เหมาะสมแท้คุณธรรมของแม่ กับคำว่า พระพรหม ผู้ประเสริฐที่สุดของลูก
