ที่มาของพระนาม "ภูมิพลอดุลยเดช"

[Easy]

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชสมภพ ณ โรงพยาบาลเมานต์เออเบิร์น (Mount Auburn) ซึ่งขณะนั้นใช้ชื่อว่า โรงพยาบาลเคมบริดจ์ (Cambridge Hospital) ตั้งอยู่ในเมืองเคมบริดจ์ รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐอเมริกา เมื่อเวลา ๐๘.๔๕ น. ของวันจันทร์ที่ ๕ ธันวาคม ๒๔๗๐ ตรงกับปีเถาะ

สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนาฯ ทรงเล่าถึง การตั้งพระนามพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไว้ในหนังสือ "เจ้านายเล็ก ๆ ยุวกษัตริย์" ว่า "หลังจากที่พระโอรสประสูติได้ไม่ถึง ๓ ชั่วโมง ทูลหม่อมฯ"

ทรงรีบส่งโทรเลขถวายสมเด็จพระพันวัสสาฯ ว่า "ลูกชายเกิดเช้าวันนี้ สบายดีทั้งสอง ขอพระราชทานนามทางโทรเลขด้วย"

สมเด็จพระศรีสวรินทรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เสด็จฯ ไปเข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ พระองค์ได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานพระนามว่า "ภูมิพลอดุลเดช" (โปรดสังเกตว่า สะกดแบบไม่มี "ย")

หลังจากนั้นสมเด็จพระพันวัสสาฯ จึงมีลายพระหัตถ์ ลงวันที่ ๑๔ ธันวาคม ถึงหม่อมเจ้าดำรัสดำรงค์ อดีตอัครราชทูตไทย ณ กรุงเบอร์ลิน ซึ่งทรงย้่ายกลับมากรุงเทพฯ แล้ว เพื่อทรงแจ้งเรื่องพระนามที่พระราชทาน โดยทรงแนบลายพระราชหัตถ์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวไปให้ด้วย และทรงขอให้ส่งโทรเลขตอบกลับไป

"โทรเลขภาษาอังกฤษที่หม่อมเจ้าดำรัศฯ ทรงส่งไปคือ "Your son's name is Bhumibala Aduladeja" แม่บอกว่า เมื่อได้รับโทรเลขฉบับนี้แล้ว ไม่ทราบว่า ลูกชื่ออะไรกันแน่ในภาษาไทย คิดว่าชื่อ "ภูมิบาล"

ด้วยเหตุนี้เองจึงทรงสะกดพระนามของพระโอรสในสูติบัตรว่า Bhumibal Aduldej Songkla หรืออ่านเป็นภาษาไทยตามที่ทรงเข้าใจในขณะนั้นได้ว่า "ภูมิบาลอดุลเดช สงขลา" ส่วนพระอิสริยยศเมื่อเสด็จพระราชสมภพ คือ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า

สำหรับคำว่า "อดุลเดช" นั้นเป็นการสะกดเหมือนกับพระนามของพระบิดาซึ่งสะกดแบบไม่มี "ย" มาแต่ต้น คือ มหิดลอดุลเดชฯ แต่ต่อมามีการเขียนแบบ "อดุลยเดช" ด้วย ในที่สุดจึงนิยมใช้แบบ "อดุลยเดช" ทั้งสองพระองค์

นอกจากนี้จะสังเกตได้ว่า พระนามของสมเด็จพระเชษฐภคินี สมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้รับการตั้งให้มีความคล้องจองกัน คือ กัลยาณิวัฒนา อานันทมหิดล ภูมิพลอดุลเดช จะต่างกันตรงที่ ผู้พระราชทานพระนามสมเด็จพระเชษฐภคินี และสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช คือ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖

สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เคยมีรับสั่งกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ถึงความหมายของพระนาม "ภูมิพล" ไว้ว่า "อันที่จริงเธอก็ชื่อภูมิพล ที่แปลว่า กำลังของแผ่นดิน แม่อยากให้เธออยู่กับดิน"

ต่อมาภายหลัง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชปรารภถึงสิ่งที่สมเด็จพระบรมราชชนนนีเคยรับสั่งว่า "เมื่อฟังคำพูดนี้แล้วก็กลับมาคิด ซึ่งแม่ก็คงจะสอนเรา และมีจุดมุ่งหมายว่า อยากให้เราติดดินและอยากให้ทำงานให้ทำงานแก่ประชาชน"

ด้วยเกล้า ด้วยกระหม่อม
ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน

 

ขอบคุณข้อเขียนดี ๆ จากนิตยสาร "สารคดี" ปีที่ ๒๓ ฉบับที่ ๒๗๔ เดือนธันวาคม ๒๕๕๐  หน้า ๘๐

[Easy]

จุดเริ่มต้น"เทียนชัยถวายพระพร"

เปิดบันทึกการจุดเทียนชัยถวายพระพรครั้งแรกจากบันทึกในหนังสือ “ความประทับใจ ใต้เบื้องพระยุคลบาท”

ร.ต.ประเสริฐ บัวงาม อดีตหัวหน้าศูนย์สาธิตที่ 1 หุบกะพง ได้บันทึกไว้ในหนังสือ “ความประทับใจ ใต้เบื้องพระยุคลบาท” ว่า

“การจัดงานเนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ปี พ.ศ. 2520 ข้าพเจ้า (ร.ต.ประเสริฐ บัวงาม) ได้พาข้าราชการแต่งกายเต็มยศ และประชาชนแต่งกายสุภาพ สวยงาม มาในงานพิธี ตักบาตรและเลี้ยงพระเช้าที่สหกรณ์การเกษตรหุบกะพง จำกัด และถวายพระพรพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ขอให้พระองค์ทรงพระเจริญ โดยกล่าวว่า

‘วันนี้เป็นวันมหามงคลอุดมฤกษ์ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชสมภพมาเป็นกษัตริย์ไทย พระองค์ทรงปกครองแผ่นดินโดยทศพิธราชธรรม ทำให้พวกเราได้มีที่ดินทำกินเป็นหลักแหล่ง มีความสุขถ้วนหน้า จึงขออวยพรให้พระองค์ทรงพระเจริญเป็นมิ่งขวัญของชาวไทยตลอดไปทั่วกาลนานเทอญ’

เมื่อ อส. (อาสาสมัครรักษาหมู่บ้าน) ในหุบกะพงได้รับฟังดังนั้น ก็มีความปลาบปลื้มใจและมีความประสงค์จะจัดทำพิธีถวายพระพรขึ้นในตอนกลางคืนด้วย เนื่องจากยังมีชาวบ้านที่ต้องการเข้ามาร่วมถวายสดุดีด้วย แต่จำเป็นต้องไปทำงานในเรือกสวนไร่นาในช่วงเช้า จึงได้มาขอร้องให้ข้าพเจ้า ซึ่งเป็นหัวหน้าศูนย์สาธิตที่ 1 หุบกะพง ให้ไปเป็นประธานในงานด้วย โดยให้กล่าวถวายพระพรแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ดังที่ได้กล่าวมา

เมื่อข้าพเจ้าได้รับคำเชิญแล้ว ก็มาคิดได้ว่า สถานที่จัดงานที่หน่วย อส.นั้น เวลากลางคืนก็มืดนัก เพราะไฟฟ้ายังเข้าไปไม่ถึง จึงได้สั่งให้ อส.ทุกคน ลูกเสือชาวบ้าน รวมทั้งประชาชนทั้งหลายที่มาในงานให้นำเทียนไขมาด้วยคนละเล่ม โดยได้จุดเทียนไว้ที่แท่นพระบรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อให้เกิดแสงสว่างไสวขึ้นด้วย

ครั้นได้เวลา 20.00 น. ข้าพเจ้าก็ได้สั่งให้ทุกคนจุดเทียนขึ้นพร้อมกัน และก็สั่งให้รวมพล เมื่อพร้อมกันแล้ว จึงได้กล่าวคำถวายพระพรแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อเสร็จแล้วก็ได้พร้อมใจกันร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี 1 จบ และพากันเวียนเทียนประทักษิณ รอบพระบรมฉายาลักษณ์ 3 รอบ

ส่วน อส.ก็ได้วิทยุรายงานแจ้งเรื่องการจุดเทียนชัยถวายพระพรเข้าสู่สำนักพระราชวัง ณ พระราชวังไกลกังวล เพื่อถวายพระพรแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงรับทราบเป็นระยะๆ จวบจนจบพิธี นับเป็นครั้งแรกที่ริเริ่มเวียนเทียนและเริ่มมีพิธีการจุดเทียนชัยถวายพระพรเกิดขึ้นที่ศูนย์สาธิตที่ 1 หุบกะพง

ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2521 ทางราชการจึงได้มีการประกาศจัดพิธีจุดเทียนชัยถวายพระพรอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรกที่ท้องสนามหลวง แล้วก็ได้มีผู้ปฏิบัติตามเป็นแบบอย่างและแพร่หลายมาจนถึงทุกวันนี้”

[konklong]

ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน 

+89 สำหรับสิ่งดีๆที่แบ่งปัน 

[dignitua-รักในหลวง]

ทรงพระเจริญ...

https://www.youtube.com/watch?v=ffzt5CVMGP4&feature=youtube_gdata_player

[kensiro]

http://youtu.be/gWJYGQ4El_Q

เอามาฝากให้ดูกันครับ อาจซ้ำนะครับ

[Jedth]

ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน  
+1 ทุกท่านครับ

[PU45™]

ขอบคุณครับ

[Southlander]

เป็นพระนามที่มีความหมายมากครับและพระองค์ก็ทรงพระราชกรณียกิจตามพระนามนั้นทุกอย่าง
คือด้านความหมายตรงๆของความหมายที่ว่า ด้านการพัฒนาปรับปรุงดินและพื้นที่เพาะปลูกต่างๆ
"อันที่จริงเธอก็ชื่อภูมิพล ที่แปลว่า กำลังของแผ่นดิน แม่อยากให้เธออยู่กับดิน"
และในอีกความหมายคือพระองค์เป็นกำลังของแผ่นดินทั้งทางด้านกำลังใจของผู้คนในแผ่นดินและแบบอย่างที่ดี
ของเหล่าพสกนิกร
ลึกซึ้งมากครับ ขอพระองค์ทรงพระเจริญ
 

[มะเอ็ม]

ขอบคุณครับ

[carrera]

อยากทราบพระนามของในหลวงที่ยาวๆ ว่าได้มาจากไหนครับ

[อิติปิโสธงชัย รักในหลวง]

 +94ครับ