ฮู่ป่าน(笏板) หรือแผ่นป้ายเตือนความจำของเหล่าขุนนางจีนสมัยโบราณ เทียบได้กับสมุดจดบันทึกที่ต้องถือพกติดตัวไปทุกครั้งที่มีการ
เรียกเข้าประชุม ถวายรายงานเหตุบ้านการเมืองต่างๆ ต่อเบื้อง
พระพักตร์ฮ่องเต้ในพระราชวัง ซึ่งเหล่าขุนนางทั้งหลายจะใช้
สองมือยกแผ่น "ฮู่ป่าน" นี้ขึ้นสูงระดับหน้าตอนถวายรายงาน
โดยบนแผ่นป้ายนี้อาจมีการเขียนบันทึกเนื้อหาที่ต้องการจะกราบทูล
และเมื่อกราบทูลเสร็จเรียบร้อยแล้วก็จะเก็บเหน็บไว้ที่เอว
ซึ่งรวมถึงใช้จดบันทึกพระราชประสงค์ หรือพระราชดำรัสต่างๆ
ของฮ่องเต้ เปรียบเสมือนแผ่นป้ายกันลืมชิ้นสำคัญของเหล่าขุนนางจีนนั่นเองตามหนังสือจีนโบราณ
"หลี่จี้ 礼记" มีบันทึกไว้ว่า ขนาดของแผ่นป้าย
"ฮู่ป่าน" นี้ มีความยาว 2ฟุต 6นิ้ว กว้าง 3นิ้ว แต่เนื่องจากหน่วยวัด
สมัยโบราณ จะมีขนาดเล็กหรือสั้นกว่าเมื่อเทียบกับปัจจุบัน คือ 1 ฟุต
โบราณจะเท่ากับ 19.7 เซนติเมตรในปัจจุบัน ดังนั้นความยาวดังกล่าวที่ว่า
2ฟุต 6นิ้ว จึงมีความยาวประมาณ 51.22 เซนติเมตร
ซึ่งการถือฮู่ป่านนี้
จะมีใช้เฉพาะสำหรับผู้มียศฐาบรรดาศักดิ์เท่านั้น คนทั่วไปไม่สามารถถือ
ครองนับเป็นความผิดฐานละเมิด "หลี่จี้" เป็นหนังสือเก่าแก่โบราณของจีน จึงคาดการณ์ได้ว่า
น่าจะมีการใช้
ฮู่ป่าน ก่อนยุคสมัยชุนชิว ราวราชวงศ์ซาง(1711-1066 ปีก่อนค.ศ.) หรือราชวงศ์โจวตะวันตก(1066-771ปีก่อนค.ศ.)
ซึ่งใน
อดีตนับตั้งแต่ฮ่องเต้ลงมาจนถึงขุนนางต่างมีธรรมเนียม
กำหนดถือครองฮู่ป่าน โดยอาศัยความต่างในเรื่องของวัสดุที่ใช้ทำ
เป็นตัวกำหนดความต่างของสถานะบรรดาศักดิ์ คือ
ฮ่องเต้จะถือ "ฮู่หยก"
เชื้อพระวงศ์องค์ชายถือ "ฮู่งาช้าง" และเหล่าขุนนางผู้ทรงความรู้
ผ่านการสอบคัดเลือกแล้วนั้น ถือฮู่ที่ทำจากหนวดปลาฉลาม ซึ่งต่อมาในรัชสมัยฮ่องเต้อู่เต๋อปีที่สี่ ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ถัง
(ครองราชย์ค.ศ.618-627)
มีพระราชกำหนดว่า ขุนนางตั้งแต่ระดับห้า
ขึ้นไปจะใช้ ฮู่ที่ทำจากงาช้าง ตั้งแต่ระดับหกลงไปให้เป็นฮู่ที่ทำจากไม้ไผ่
ต่อมาในสมัยราชวงศ์หมิงได้มีการเปลี่ยนแปลงข้อกำหนดนี้เป็นว่า
ขุนนางตั้งแต่ระดับห้าขึ้นไปยังคงใช้ฮู่งาช้าง แต่ระดับห้าลงไปนั้นไม่ต้องมี
และพอถึงสมัยราชวงศ์ชิง เนื่องจากมีความต่างในเรื่องของขนบธรรมเนียบประเพณี
ข้อกำหนดดังกล่าวเกี่ยวกับฮู่ป่านจึงได้ถูกยกเลิก ไม่มีการถือใช้อีกต่อไป
แต่ยังมีคนที่นิยมชมชอบหามีเก็บไว้เป็นของสะสม
ในอดีต
"ฮู่ป่าน" นอกจากใช้เป็นเครื่องมือช่วยจำจดเรื่องราว
น้อมรับพระบรมราชโองการจากฮ่องเต้ของเหล่าขุนนางจีนแล้ว
การยกแผ่นฮู่ป่านขึ้นบังหน้าเวลากราบทูล ยังใช้เป็นเครื่องหมายแสดงถึง
การนอบน้อมคารวะ เจียมเนื้อเจียมตัวของเหล่าขุนนาง
ที่มิบังอาจสบเบื้องพระพักตร์ฮ่องเต้โดยตรงได้นั่นเอง เครดิต
http://thai.cri.cn/247/2012/01/03/242s193510.htm