ความซื่อตรง
ธรรมะวันหยุด
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.9) เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชรวรวิหาร www.watdevaraj.com
ความเป็นผู้ซื่อตรง หมายถึงตรงในทางที่ดี ทางสุจริต ตรง ต่อหน้าที่การงานของตน ต่อมิตรสหายของตน หรือหลักการของตน
ความซื่อตรงนี้ เมื่อกล่าวโดยลักษณะแยกได้เป็น 6 ประการ คือ
ประการแรก ซื่อตรงต่อบุคคล คือ มีความซื่อสัตย์สุจริต ต่อบุคคลผู้เกี่ยวข้องกับตนเอง ไม่ว่าจะชั้นสูง เสมอกันหรือต่ำกว่าก็ตาม ไม่คดโกงผู้อื่น ไม่นินทาว่าร้ายใครในที่ลับหลังด้วยเจตนาชั่ว ไม่คิดร้ายต่อผู้อื่น ไม่เนรคุณผู้มีพระคุณ
ประการที่ 2 ซื่อตรงต่อเวลา คือ การที่ได้นัดหมายกับใคร เวลาใดแล้ว ไม่ผิดนัด ไปตรงตามเวลา เหมาะสมกับเวลาที่ได้นัดหมายไว้ หรือตั้งใจจะทำอะไร เวลาใด แล้วลงมือปฏิบัติให้เป็นไปตามเวลาที่กำหนดไว้นั้น เพราะคนทุกคนนิยมการไปมาตรงเวลา จึงถือเวลาที่กำหนดไว้เป็นสำคัญ
ประการที่ 3 ซื่อตรงต่อวาจา คือ เมื่อได้รับปากกับใครไว้หรือได้ประกาศไว้ว่าจะทำสิ่งนั้นสิ่งนี้อันเป็นสิ่งที่ดี และจะไม่กระทำสิ่งนั้นสิ่งนี้อันเป็นสิ่งไม่ดี แล้วกระทำตามที่ได้สัจวาจา เอาไว้ไม่บิดพลิ้วหรือหาข้ออ้างในอันที่จะไม่กระทำตามนั้นโดยประการต่างๆ
ประการที่ 4 ซื่อตรงต่อหน้าที่ คือ ซื่อสัตย์สุจริตและจริงใจต่อตำแหน่งหน้าที่ของตน ไม่ปล่อยให้การปฏิบัติหน้าที่ให้เสียหาย ไม่เปิดโอกาสให้ผู้ใต้บังคับบัญชาตลอดจนเครือญาติมี ช่องทางทำการอันเป็นทุจริต หรือประพฤติมิชอบ เบียดบังภาษีอากรอันเป็นของประเทศชาติมาเป็นของตนเอง
ประการที่ 5 ซื่อตรงต่อธรรมะหรือความดี คือ การยึดมั่น ในหลักคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริตใจต่อคุณธรรมและธรรมเนียมประเพณีอันดีงาม ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของชาติและพระศาสนา บูชาความถูกต้องของธรรมเนียมประเพณีนั้นๆ เหนือสิ่งอื่นใด
ประการที่ 6 ซื่อตรงต่อตนเอง คือ ไม่โกหกตนเอง ซื่อสัตย์สุจริตต่ออุดมการณ์ของตน ยอมเอาเหตุผลปรับปรุงจนให้เข้ากับเหตุการณ์ อันเป็นแนวคิดหรือความตั้งใจเดิมของตนเอง แต่ถือหลักคืออุดมการณ์เป็นสำคัญ ไม่ฝืนใจในอันที่จะประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่ไม่ใช่ปณิธานของตนเอง
ความซื่อตรงที่ได้แสดงไว้ 6 ประการนี้ เป็นหลักสำคัญในการปกครอง ถ้าผู้นำปฏิบัติตนไม่ซื่อตรง ไม่ซื่อสัตย์ต่ออำนาจหน้าที่ความรับรับผิดชอบที่มีอยู่แล้วนั้น จะเป็นบ่อเกิดแห่งความประพฤติทุจริตมิชอบและก่อให้เกิดความหวาดระแวง ไม่เชื่อถือไว้วางใจต่อกัน ซ้ำจะก่อให้เกิดความกระด้างกระเดื่อง ถ้าประพฤติตรงและปฏิบัติตรงต่อกัน มีความจริงใจต่อกัน ก็จะก่อให้เกิดความไว้วางใจยอมรับนับถือ สมัครสมานสามัคคีกลมเกลียวอยู่กันอย่างสงบสุข ปราศจากความหวาดระแวงต่อกัน เรียกว่า อยู่เย็นเป็นสุข ถ้าประพฤติตนตรงกันข้ามผลก็จะมีนัยตรงกันข้ามเช่นกัน คืออยู่กันอย่างหาความสงบสุขไม่ได้ เรียกว่า อยู่ร้อนนอนทุกข์
