ทำไมพระท่านต้องถือตาลปัตร

[ตะบันไฟ]

ลูกมันสงสัยนะครับ  ผมก็ตอบไม่ค่อยจะถูก   เลยมาถามท่านใดพอรู้

สาเหตุบ้างไหมครับ   ว่าทำไมเวลาพระสวด เทศ  ในงานพิธีต่างๆ

ท่านต้องถือตาลปัตรด้วย   มีที่มาหรือสาเหตุอย่างไร   ขอบคุณมากครับ


 

[ลานดาว]

พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี ภิกษุนักเขียนเจ้าของนามปากกา "ว.วชิรเมธี" ให้ความรู้ว่า "ตาลปัตร" ความหมายตามรูปศัพท์คือใบตาล หรือเติมให้เต็มตามประโยชน์ใช้สอยว่าพัดใบตาล สันนิษฐานว่าการใช้พัดนั้นมีมาแต่ครั้งพุทธกาลแล้ว และวัตถุประสงค์เดิมแท้ก็เพื่อพัดให้เกิดลมเย็นสบาย เช่น พระสารีบุตรใช้พัดพัดถวายพระพุทธเจ้า เป็นต้น

ต่อมามีผู้อธิบายว่าพระสงฆ์ใช้พัดเพื่อใช้บังเวลาเห็นอะไรก็ตามที่พระไม่ควรเห็น แต่ไม่น่าจะใช่วัตถุประสงค์ที่แท้ซึ่งมีมาแต่เดิม จากพัดที่ใช้พัดลมต่อมาในสังคมไทยพระสงฆ์เริ่มใช้พัดในเวลาให้ศีล ให้พร และจากนั้นราชการไทยได้ใช้พัดเป็นเครื่องแสดงสมณศักดิ์ของพระสงฆ์ ดังนั้นสรุปได้ว่า พระพุทธเจ้าไม่ทรงบัญญัติให้พระภิกษุนำตาลปัตรมาใช้ในพิธีกรรมใดๆ เลย

มีข้อมูลจากสำนักงานมหาเถรสมาคมอธิบายเพิ่มเติมว่า ปราชญ์ทางพระพุทธศาสนาหลายท่านให้ข้อสันนิษฐานว่า แต่เดิมตาลปัตรคงมิใช่ของที่ทำขึ้นมาสำหรับพระสงฆ์โดยเฉพาะ แต่น่าจะเป็นสิ่งของเครื่องใช้ของชนทั่วไปที่อาศัยอยู่ในประเทศแถบเมืองร้อนมาก่อนสมัยพุทธกาลแล้ว ใช้พัดลม บังแดด บังฝน น่าจะมีอยู่ด้วยกันหลายแบบ และทำด้วยวัสดุต่างๆ ตามฐานะ


ตาลปัตรแม้มิได้นับเนื่องให้เป็นสิ่งหนึ่งในบริขาร 8 ของพระสงฆ์ และไม่เคยพบหลักฐานว่ามีพุทธบัญญัติให้พระสงฆ์ใช้ของสิ่งนี้ในโอกาสใด เพียงพบข้อความปรากฏในคัมภีร์ทางศาสนาหลายแห่ง เช่น หนังสือธรรมบท ว่า "ขณะที่พระพุทธองค์ทรงแสดงพระธรรมเทศนา มีพระอานนท์ พุทธอุปัฏฐาก ถวายงานพัดอยู่ด้านหลัง" และ "พระสารีบุตรถือพัดอันวิจิตรขึ้นไปแสดงธรรมบนธรรมาสน์" และความตอนหนึ่งในพุทธประวัติว่า "พระเจ้าปัสเสนทิโกศลทรงโปรดให้สร้างพัดอันงดงามวิจิตรถวายพระพุทธองค์" เป็นต้น

จากความดังกล่าวพอสันนิษฐานได้ว่าการใช้พัดของพระสงฆ์ในยุคแรกนั้นน่าจะใช้เพื่อพัดโบกลมคลายความร้อน ดังจะเห็นได้จากพระสงฆ์ชาวลังกาในปัจจุบันนี้ เวลาสวดมนต์ยังถือพัดไปพัดวีไปในบางโอกาส เพียงพัดนั้นด้ามสั้น

มาภายหลังด้วยพระสงฆ์ไปในงานพิธีต่างๆ มักจะนิยมถือพัดไปด้วยแทบทุกครั้งจนกลายเป็นประเพณีสืบมา เมื่อการระบายความร้อนได้มีวิวัฒนาการไปมากจนพัดโบกลมจะหมดความจำเป็นไปแล้ว การใช้พัดของพระสงฆ์ในยุคต่อมาจึงถือไปเพื่อตั้งบังหน้าเป็นการรักษาธรรมเนียมประเพณี ซึ่งจะทำให้ศาสนพิธีนั้นๆ ดูเป็นพิธีรีตองและเป็นกิจจะลักษณะยิ่งขึ้น มิได้ใช้โบกลมแต่อย่างใด


ส่วนการถือพัดยศไปในงานพระราชพิธีและรัฐพิธีนั้น นอกจากเหตุผลที่ว่ายังเป็นการประกาศเกียรติคุณ บอกความสูงต่ำของชั้นยศที่ได้รับพระราชทาน บอกฐานะตำแหน่งทางการปกครองคณะสงฆ์ และบ่งบอกถึงความเป็นบึกแผ่นมั่นคงแห่งพระพุทธศาสนาอีกทางหนึ่งด้วย

(คอลัมน์รู้ไปโม้ด โดยน้าชาติ ประชาชื่น 12 พฤษภาคม 2548)

[Kasalong]

บ้านผมเรียกว่า กันอาย ผมเลยนึกไปถึงว่า เวลาพระสวด จะได้ไม่อาย จนลืมบทสวด

[e.k.1911]

ขออนุญาต เก็บความรู้ครับ

[Colt Rampant]

บ้านผมเรียกว่า กันอาย ผมเลยนึกไปถึงว่า เวลาพระสวด จะได้ไม่อาย จนลืมบทสวด

แหะแหะ ผมก็ว่างั้นแหละพี่

[xiehua dun]

บ้านผมเรียกว่า กันอาย ผมเลยนึกไปถึงว่า เวลาพระสวด จะได้ไม่อาย จนลืมบทสวด

แหะแหะ ผมก็ว่างั้นแหละพี่

ไม่รู้หลังพัดมีคำสวดอยู่มั้ยน้อ

[นายอันตราย]

บ้านผมเรียกว่า กันอาย ผมเลยนึกไปถึงว่า เวลาพระสวด จะได้ไม่อาย จนลืมบทสวด

อื่ม..........เป็นคำตอบที่ไม่ผิดครับ..............

บันทึก(ที่เคย)ลับ....ฉบับตอนบวช
บางครั้ง ญาติโยมพาลูกสาวที่เพิ่งกลับมาจากไปเรียนเมืองนอกตั้ง
แต่เด็ก กลับมาสดสดร้อนร้อนเข้ามากราบรับพร  เธอเล่นใส่กระโปรง
สั้นมานั่งพับเพียบ รับพร พอให้พรเสร็จ เธอท่าทางจะซึ้งในพระธรรม
มากจัด ตอน กล้มลงกราบเลยถวาย มะพร้าวอ่อนให้ดู ซะที่เดียวสองใบเลย

[ตะบันไฟ]

ขอบพระคุณทุกๆคำตอบมากครับ สรุปว่าเป็นแบบคุณดาวว่า เอาไว้พัดลม
เวลาร้อน  /  หรือว่ากันอาย  กันแน่   

มี 2  แนวที่เป็นที่มาที่ไปเกี่ยวกับเรื่องนี้เท่านั้นเอง 

 

[V-SAK.]

บ้านผมเรียกว่า กันอาย ผมเลยนึกไปถึงว่า เวลาพระสวด จะได้ไม่อาย จนลืมบทสวด

แหะแหะ ผมก็ว่างั้นแหละพี่

ไม่รู้หลังพัดมีคำสวดอยู่มั้ยน้อ

ตอนเพื่อนผมบวช ใช้วิธีนี้เลยครับ.......

[PU45™]

สมัยก่อนคงกันน้ำหมากกระเด็นมั๊ง

[ไทสกล]

แหล่งความรู้ มิใช่จะมีเรื่องปืนอย่างเดียว

[ขุนช้าง-รักในหลวงและสมเด็จพระเทพ]

เอาไว้แปะโพยเวลาสวดครับ    ไล่ไปทีละบทเลยว่าต้องสวดอะไรบ้าง     เป็นความรู้ตอนบวชอ่ะครับ 

[Rock]

มันเบาครับเลยไม่ต้องแบก....ถือเอา....อะจ๊าก...ตอนผมบวชใช้แปะโพยครับกันลืม

[ตะบันไฟ]

เอาไว้แปะโพยเวลาสวดครับ ไล่ไปทีละบทเลยว่าต้องสวดอะไรบ้าง เป็นความรู้ตอนบวชอ่ะครับ

มันเบาครับเลยไม่ต้องแบก....ถือเอา....อะจ๊าก...ตอนผมบวชใช้แปะโพยครับกันลืม

 แล้วจะเชื่อตำราไหนกันดีละเนี่ย   

 1  พัดเวลาร้อน   2 กันอายสาวๆ ญาติโยม  หรือ 3  เอาไว้แปะบทสวด   

[neo1]

เข้ามากระทู้นี้ได้ความรู้ครับ ชอบ  ชอบ  ขอบคุณครับ