บทความเรื่องโรคปริทันต์ (รำมะนาด) สวัสดีครับเพื่อนๆ ก่อนอื่นต้องขอบอกว่าผมดีใจมากที่ได้มีโอกาสทำความดี ด้วยการแบ่งปันประสบการณ์ ในวิชาชีพ ซึ่งน่าจะเป็นประโยชน์กับเพื่อนๆ ที่อายุก็ไล่เลี่ยกับผม
มีความจริงที่ไม่น่าจะเกิดกับใครๆ เลยที่ว่า คนเรามักจะชอบรู้แต่เรื่องไกลตัวส่วนเรื่องใกล้ตัวกลับไม่เคยรู้ เช่นเดียวกับเรื่องสุขภาพในช่องปาก ตอนเราเป็นเด็กจนเป็นวัยรุ่น ธรรมชาติให้พลังในการซ่อมแซมร่างกายไว้มากแต่เมื่อโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ เข้าวัยกลางคนพลังนี้ก็เริ่มเสื่อมถอยลง
โอกาสนี้ผมขอยกเอาโรค ปริทันต์ ซึ่งภาษาชาวบ้านเรียกโรค รำมะนาด มาเป็นตัวอย่าง โรครำมะนาดนี้เป็นสาเหตุสำคัญลำดับต้นๆ ที่ทำให้ฟันโยกและหลุดในคนสูงอายุ ทั้งๆที่ธรรมชาติตั้งใจจะให้คนเรามีฟันใช้จนถึงวันตาย ไม่เหมือนฟันน้ำนม ที่ต้องหลุดเองเมื่อโตถึงอายุที่กำหนดไว้ ใครๆ ก็อยากมีฟันที่แข็งแรง ใช้ไปจนตลอดชีวิต ดังนั้นเราจึงต้องเข้าใจอย่างท่องแท้ว่า อะไรคือสาเหตุของโรครำมะนาดนี้ เพื่อจะได้หาวิธีป้องกันตัวเองจากโรคร้ายชนิดนี้
ว่ากันว่า สาเหตุแห่งโรครำมะนาดนี้ มีสารพัดสาเหตุ กรรมพันธุ์ก็เกี่ยว โรคทางระบบอื่นๆ เช่น เบาหวานก็เกี่ยว เคี้ยวหนักไปจนผิดปกติก็เกี่ยว หรือแม้แต่เนื้องอกบางชนิดก็ก่อให้เกิดรำมะนาดได้ แต่ต้นเหตุตัวสำคัญจริงๆ เลย คือ เชื้อแบคทีเรีย ที่อยู่ในแผ่นคราบจุลินทรี หรือที่เรียกว่า แผ่น plague แผ่น plague นี้หาดูไม่ยาก คืนไหนลืมแปรงฟันแล้วไปนอน ตื่นเช้ามาฟันจะสากๆ เอาเล็บขูดดูที่ฟันจะเป็นปุยสีขาวๆ นุ่มๆ เหนียวๆ เหม็นๆ นั่นละ plague , plague จะเกาะที่ผิวฟันแน่นเป็นแผ่น บ้วนน้ำก็ไม่หลุด อยากให้ plague หลุดจากผิวฟัน ต้องแปรงให้โดนเท่านั้นแล้วบ้วนน้ำ ให้น้ำชะ plague ที่หลุดจากผิวฟันทิ้งไป ถ้า plague เกาะตามผิวซอกฟัน ก็ต้องใช้ไหมขัดฟัน (Floss) และถูให้ถูกวิธี หรือบางซอกฟันอาจต้องใช้แปรงซอกฟัน ที่เป็นกระจุกขนแปรงเล็กๆ คล้ายแปรงล้างขวด ถูทะลุซอกฟันให้สะอาด อนุญาตให้แปรงฟันใช้ floss ใช้แปรงซอกฟันได้วันละหลายครั้ง แต่ที่ไม่ควรลืม คือก่อนนอน เพราะ plague จะเกาะบนผิวฟันนิ่งๆ ตอนเรานอน แล้วความบันเทิงก็จะบังเกิดในแผ่น plague ที่เหลืออยู่ในปาก ตอนเรานอนนี่เอง
เศษอาหารธรรมดา บ้วนน้ำแรงๆ ก็หลุดเพราะมันไม่มีกาวในตัวมันเอง ไม่เหมือนแผ่น plague ที่นอกจากจะมีสารอาหารที่อุดมสมบูรณ์ มีกาวไว้เกาะผิวฟันที่ลื่นแสนลื่นได้แล้วที่สำคัญที่สุดคือ มีแบคทีเรียจำนวนมากมายมหาศาล โดยมีสายพันธุ์ และชนิดของแบคทีเรียมากมายหลายชนิดปนๆ กันอยู่ในแผ่น plague ชิ้นเล็กๆ โดยชนิดของเชื้อแบคทีเรียก็จะต่างกันไป ใน plague ที่อยู่ในตำแหน่งที่ต่างกันเพราะมีระบบนิเวศน์ที่ต่างกันนั่นเอง เช่น plague ที่เกาะบนผิวฟันโล่งๆ จะพบเชื้อที่ชอบใช้ออกซิเจนในการดำรงชีวิตเป็นจำนวนมาก แต่ถ้าเป็น plague ที่เกาะผิวฟันตามซอกหลืบ หรือเกาะอยู่ที่ฟันต่ำกว่าระดับเหงือก ก็จะพบเชื้อที่ไม่ใช้ออกซิเจนมากกว่า(เหม็นกว่า) แม้แต่ระยะเวลาที่ plague เกาะผิวฟัน ยิ่งนานไปชนิดของเชื้อก็มีพิษมากขึ้นเรื่อยๆ เมื่อ plague เกาะฟันได้นานพอ ก็จะเกิดสารพิษที่เกิดจากการผลิตของเหล่าแบคทีเรีย ซึ่งผลผลิตสุดท้ายนี้จะระคายเคืองต่อเหงือกที่มันสัมผัสอยู่ด้วย โดยผิวเหงือกจะเริ่มบางลงๆ จนมีเลือดออกซิบๆ เมื่อมีอะไรไปสัมผัสมัน เช่น ถูแปรงไปโดนเหงือกแล้วมีเลือดติดปลายแปรง อย่างนี้เป็นต้น สารพิษนี้หลายชนิดสามารถย่อยเหงือก ย่อยกระดูกที่หุ้มรากฟัน ย่อยสลายเอ็นที่ยึดรากฟันไว้กับกระดูก จนทำให้ฟันโยกขึ้นเรื่อยๆ และหลุดในที่สุด (โรครำมะนาดนั่นเอง) ขบวนการที่เกิดสารพิษในขั้นสุดท้ายนี้คล้ายคลึงกับการหมักอาหารเป็นอย่างยิ่ง คือต้องมีสารอาหารตั้งต้น มีเชื้อชนิดต่างๆ และต้องมีเวลานานพอ เช่น หมักข้าวเหนียว ผสมกับยีสต์ ได้น้ำตาล ถ้าปล่อยให้มีอากาศเข้าไปหมักด้วย ถ้าไม่มีอากาศจะได้เหล้า หมักต่อแบบมีอากาศจะได้ น้ำส้มสายชู อย่างนี้เป็นต้น
ระบบนิเวศน์ของ plague ถูกศึกษาไว้มากมาย พอสรุปได้ว่า แผ่น plague ใหม่ๆ จะมีเชื้อแบคทีเรียที่ไม่ค่อยมีพิษสงนัก พอปล่อยให้ plague เกาะฟันนิ่งๆ 2-4 วัน จะเริ่มมีเชื้อมีพิษมากขึ้น พอผ่านไป 4-9 วัน จะมีเชื้อที่ว่ายน้ำคล่องแคล่ว ว่ายน้ำยั้วเยี้ยเต็มไปหมด ในแผ่น plague นั้น แต่ละตัวก็ช่วยกันปล่อยสารพิษจากเชื้อหลากสายพันธุ์ ได้สารพิษหลายชนิด คล้ายกับ MOB มันอลวน จับมือใครดมก็ไม่ได้เวลาเกิดเรื่องขึ้น ทุกวันนี้ยังไม่มีการฟันธงว่าเชื้อตัวไหน คือตัวการก่อโรค รู้แต่ว่าเชื้อหลายชนิดช่วยๆ กัน ทำให้เกิดรำมะนาดสำเร็จ แล้วกระดูกก็ละลาย ฟันก็โยก แล้วก็หลุด นอกจากนี้ plague ยังมีทีเด็ดกว่านั้น ถ้ามันอยู่บนผิวฟันนานพอ จะมีแคลเซียมในน้ำลายไปตกผลึกใส่ ทำให้แผ่น plague นุ่มๆ หนาๆ เหนียวๆ เหม็นๆ กลายเป็นแผ่นแข็งๆ กรอบๆ แรกๆ ก็กรอบแบบคุกกี้ นานวันเข้าก็เพิ่มความแน่นแข็งขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นหินก้อนแข็ง อาจมีสีเนื้อหรือสีดำก็ได้ เรียกว่าหินปูน ซึ่งหินปูนนี้มีดีที่มันจะมีผิวหน้าพรุนเสมอ จึงเป็นที่เกาะอันแสนวิเศษของ plague จะเห็นได้ว่าขบวนการเกิดหินปูน ช่างคล้ายการเกิดหินงอก หินย้อย จริงๆ ทีนี้พอหินปูนเกิดใหม่ๆ บางตำแหน่งอาจถูกอาหารกระแทกให้หลุดร่อนออกมาได้เอง แต่ถ้าเกิดหินปูนตามซอกฟัน ที่เราไม่ได้ใช้ floss อย่างนี้ โอกาสหลุดเองเห็นจะยาก พอหินปูนเกิดสำเร็จแล้ว ต่อให้แปรงให้โดนจังๆ อย่างไงก็ไม่หลุด อยากให้หลุดต้องพึ่งพละกำลังของหมอฟันละทีนี้ หมอฟันจะมีเครื่องกะเทาะปูนขนาดเล็กจิ๋ว ใช้จี้กะเทาะหินปูนให้หลุด หรือบางตำแหน่งอาจต้องใช้อุปกรณ์คล้ายเคียวตัวเล็กๆ ไปเกี่ยวให้หินปูนหลุดออกมา ฟังดูออกจะซาดิสซ์ แต่เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ถ้าจะรักษาฟันไว้ใช้นานๆ ก็คงได้แต่ภาวนาว่าจะได้พบกับหมอฟันใจดี มือเบา มีเมตตา และมีอารมณ์ขัน ที่จะพาเราให้รอดพ้นจากสถานการณ์ ซาดิสซ์ นี้ได้ เมื่อขูดหินปูนจนสะอาดหมดจดแล้ว ก็เหมือนการ reset เครื่อง เหมือนการนับหนึ่งใหม่ ถ้ายังมีพฤติกรรมเดิมๆ เช่น แปรงฟันลวกๆ แบบขอไปที ลืมแปรงฟันก่อนนอน ไม่ชอบใช้ floss เพื่อถูเอา plague เกิดใหม่ตามซอกฟันทิ้งไปละก็ รับรองไม่นานเกินรอ (5 วัน 7 วัน) คุณก็จะได้พบหินปูนชุดใหม่ พร้อมกับขบวนการหมักของแบคทีเรียอย่างแน่นอน
ก่อนจบบทความนี้ มีข่าวดีจะแจ้งให้ผู้ที่ชื่นชอบการสูบบุหรี่ได้ทราบว่า นอกจากปอดและหัวใจจะได้ไปเต็มๆ แล้ว ควันบุหรี่ที่ท่านอัดผ่านปาก สามารถเปลี่ยนระบบนิเวศน์ ของแผ่น plague จนได้ End product ที่ส่งเสริมการทำลายกระดูกและเหงือกโดยควันบุหรี่เพียงอย่างเดียว ก็มีศักยภาพสูงในการทำลายกระดูกและเหงือก เทียบเท่ากับแผ่น plague เน่าๆ บนหินปูนเลยทีเดียว
ขอให้เพื่อนๆโชคดีทุกๆ คน
จากหมอฟันที่แสนดี
ท้ันตแพทย์สมเกียรติ ดุจหนึ่งคุณากร (หมอม้า)
ที่มา...
http://www.skdentalclinic.com/uncategorized/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95.html
