น้าจง ถามมาเรื่องเลี้ยงปลา....
ผมเล่าให้ฟังแล้วกัน...เพราะไม่ได้ทำเอง แต่ผมได้วิชามาจากผู้ใหญ่สมศักดิ์ เครือวัลย์ จากศูนย์กสิกรรมธรรมชาติสองสลึง ระยองครับ....
เริ่มแรกพิจารณาเรื่องบ่อที่จะเลี้ยงก่อนครับ....บ่อจะต้องมีทั้งโซนน้ำลึก และน้ำตื้น น้ำลึกจะกี่เมตรก็แล้วแต่จะขุด โซนน้ำตื้น อาจจะไล่ระดับตั้งแต่น้ำลึกแค่หัวเข่า จนถึงสะเอว....โซนน้ำตื้นนี้ให้มีพื้นที่ประมาณ 20-30% ของผิวน้ำทั้งหมด....เพราะปลาก็นอนเป็น แล้วเวลานอน ปลาก็จะมานอนในน้ำตื้นครับ....
ในโซนน้ำตื้นให้มีพืชน้ำ จำพวก กก ธูปฤๅษี ฯลฯ ไว้....ปลาจะใช้เป็นที่หลบภัย และที่วางไข่
ในโซนน้ำลึก ลอยผักบุ้ง ผักกระเฉด ไว้ครับ...เป็นทั้งอาหารปลา และอาหารคน....
ตามตำราผู้ใหญ่สมศักดิ์ ก่อนขังน้ำในบ่อ ให้ปักหลักเป็นแถว ห่างประมาณ 1.50 - 2 เมตรชิดด้านหนึ่งของบ่อ เพื่อ....
ปูฟางแห้งหนาประมาณ 30 ซ.ม. ตลอดแนว กว้างประมาณ 1.50 - 2 เมตร....
แล้วโรยทับด้วยขี้วัวแห้งบางๆ ให้ทั่วๆ....แล้วปูฟางแห้งทับหนาอีกประมาณ 30 ซ.ม.....แล้วโรยขี้วัว....
ทำเป็นชั้นๆ อย่างนี้ จนสูงท่วมหัว หรือประมาณ 2 เมตร....
แล้วหาอวนเก่า คลุมกองฟางโรยขี้วัว ให้มิด ผูกกับหลักให้แน่น เพื่อกันฟางลอย ตอนปล่อยน้ำเข้าบ่อ....
วัตถุประสงค์ ก็เพื่อ....เมื่อคุณปล่อยน้ำเข้าบ่อ กองฟางโรยขี้วัวนี้จะเป็นแหล่งกำเนิดไรแดง และแพลงค์ตอน อาหารชั้นดีของปลา....
หลังจากปล่อยให้กองฟางจมน้ำประมาณ 2-3 สัปดาห์ ให้ปล่อยลูกปลานิลลงไปก่อนครับ ปล่อยลงไปเยอะๆ เลย....ลูกปลานิลก็จะไปกินไรแดง แพลงค์ตอน จากกองฟางนั้นแหละ....
รออีก 4-5 เดือน ให้เห็นลูกปลานิลเล็กๆ เสียก่อน....ซึ่งแสดงว่าปลานิลที่ปล่อยลงไปงวดแรก โตจนขยายพันธุ์ได้เองแล้ว....
คราวนี้อยากจะเลี้ยงปลาอะไรบ้าง ก็ใส่ลงไปเลยครับ....ปลาดุก ปลาหมอ ปลาช่อน ปลาสลิด ฯลฯ....ยกเว้น ชะโด ไว้สักอย่างแล้วกัน....
ปลาช่อนอาจจะรอหลังไปอีกสัก 4-5 เดือน หรือไม่ใส่ก็ได้ครับ....เพราะปกติจะไม่ค่อยเลี้ยงรวมในบ่อแบบนี้....
ปลาช่อน อัตราแลกเนื้อต่ำครับ....เขาถึงไม่ค่อยเลี้ยงกัน....มันกินปลาอื่นในบ่อไปสองกิโลแล้ว ตัวมันเพิ่งหนักกิโลเดียว....ยิ่งเป็นชะโดยิ่งแล้วใหญ่ อาจจะได้สักครึ่งกิโล....
แต่ถ้าปล่อยปลาหมอลงบ่อไปแล้ว....จะเลี้ยงปลาพยาบาลเพิ่มข้างนอกอันนั้นผมไม่เกี่ยวนะครับ....
ที่เล่ามานี้....อาหารปลา ไม่จำเป็นต้องให้เลยนะครับ.....ปล่อยให้ปลาไปตกลงกันเอง.....
แต่ถ้าบ่อปลามีน้ำอยู่แล้ว ก็คงไม่ต้องดิ้นรนไปสูบน้ำออก ทำกองฟางนะครับ....
ผมคิด(เอง)ว่า เราใช้เข่งพลาสติกแบบโปร่งๆ ถ่วงก้อนหิน ตาข่ายคลุมปาก....ทำกองฟางโรยขี้วัวเป็นชั้นๆ ในเข่ง....ผูกเชือกหย่อนลงไปก้นบ่อ หลายๆ เข่ง ก็น่าจะแทนกันได้อยู่....เข่งไหนจมอยูนานจนฟางสลายไปหมดก็ยกขึ้นมาเปลี่ยนฟางโรยขี้วัว แล้วหย่อนลงไปใหม่....
ลองพิจารณาดูนะครับ....
บ่อขุดไว้นานแล้วครับน้าชอ ความลึกก้ไม่รู้ครับ แต่ที่ผ่านมาหลายปีน้ำไม่แห้งแล้วครับ
