เพื่อนคอปืน...ด้ามขวาน

[Pandanus]

เอาเป็น เห็นสภาพเบื้องต้นกันบ้างแล้วสำหรับสองคนนี้นะครับ

ลุงกลิ่น ใจดี พูดแต่สิ่งที่มงคล พูดแต่สิ่งที่ทำให้คนฟังสบายใจ

ลุงรึก พูดแต่สิ่งที่ทำให้คนอื่นเป็นกังวล ทำให้คนอื่นคิดมาก ไม่สบายใจ



นั่นคือที่บรรดาลูกหลาน อนุชนเขามองสองคนนั้น

[Pandanus]

ในวัยเจ็ดสิบปี ลุงกลิ่นรับทราบข่าวร้ายด้านสุขภาพอย่างสงบ

คนที่มาเยี่ยมต่างหาก ที่ร้อนรนเกินเจ้าตัว

ลุงกลิ่นอยู่เป็นปกติจนคนที่ไป ๆ มา ๆ ดูไม่ออกว่าแกโดนมะเร็งร้ายเร่งรัดวันสิ้นบุญอยู่

แกพร่ำบอกลูก ๆ หลาน ๆ ที่มาเยี่ยม ว่า แกจะสิ้นราว ๆ ปลายเดือนสิงหา ไม่เกินต้นเดือนกันยาปีนี้

บอกเหมือนนัดวันเกี่ยวข้าวไงงั้น

ลูกแกคนโตก็ว่าใส่เอา พ่ออย่าพูดพรรค์นั้น พ่อต้องอยู่กับเราไปนาน ๆ

แกก็ว่า แกนั้นแล้วแต่ ถ้าเจ้ากรรมนายเวรเห็นว่า ไปได้สักทีแล้วแกก็ไป

แกไม่รับการรักษา ประเภท เจาะคอ ใส่สายยาง หอบหิ้วสาย ท่อ หลอด ระโยงระยางแกไม่เอาเด็ดขาด

อย่าเอาแกไปรักษาแบบนั้น

แกไม่ได้อยากตาย แต่ถ้ารู้ว่ากำลังจะตาย....



....แกขอตายจริงแค่หนเดียว ได้ไหม

[Pandanus]

ลูกหลานแต่ละคนจะคลั่ง หาว่าพ่อ หาว่าปู่ดื้อ

แต่แกก็ยังสงบ ไม่ออกอาการเจ็บปวดทรมาณให้เห็น

ยังว่าใส่ลูกแกคนหนึ่ง ว่า ตกลงมะเร็งมันกินใคร กินมึงรึกินกู

กูแลมึงจิร้อนเกินเหตุไปแล้ว...





จนสุดท้าย ลูกหลานก็ละความพยายามพาแกไปรักษา

[Pandanus]

เข้าเดือนกรกฎา...

ลมเดือนแปดพัดเอื่อย ๆ ประสาลมต้นฤดู

อากาศแล้ง ๆ และลุงกลิ่นมีกิจกรรม....


....ถากถางบริเวณบ้านออกไป ตัดไม้ ย้ายต้นไม้ต้นเล็ก ๆ บริเวณบ้านออกไป

ทำโรงมุงสังกะสี เอาไม้ฟืนดุ้นใหญ่ ๆ มาเก็บ มาเตรียมไว้

สั่งทรายคลองมาถมบริเวณบ้าน แล้วด้วยแรงแก แกขนทรายกระจายทั่วบริเวณบ้าน

ลูกหลานมาเห็นก็ ห้าม พ่ออย่าทำ พ่อไม่สบายอยู่นะ

.... ลุงกลิ่นเชื่อฟังมั๊ย ??


ไม่...

[Pandanus]

ลูกหลานห้าม รุมกันห้ามเหมือนตอนรุมกันจะเอาแกไปรักษามะเร็ง แต่ไม่ได้ผล

แกบอก จัดเตรียมไว้ วันที่ทำบุญงานศพแก จะได้ไม่ฉุกละหุก

แกกำหนดไว้หมด โรงครัวตั้งตรงไหน โรงเลี้ยงตรงไหน

ที่ตั้งเต็นท์ประธาน ที่ตั้งเต็นท์ย่อย ....

ไม่ว่าใครจะมาห้ามว่าทำแบบนี้มันไม่มงคลเอาเสียเลย

แกก็ว่า คนตายเป็นเรื่องธรรมชาติ ลองคนไม่ตายสิ

ร้อยปีสองร้อยปี ทวดของทวดยังอยู่นี่จะอยู่กันยังไง....

จนคนค้าน ต้องยอมแก


แกกำหนดกระทั่งตำแหน่งโรงพระสวด ตำแหน่งตั้งหีบศพ

[Pandanus]

บริเวญบ้านของแก หน้าบ้านแคบ ข้างบ้านกว้าง ด้วยข้อจำกัดเรื่องพื้นที่เชิงเขา

ในหมู่บ้านมันก็เป็นแบบนี้  ถนนไต่ไประหว่างคลองกับภูเขา

บ้านคนก็กระจัดกระจายกันสองข้างทาง

บ้านไหนได้ที่ราบกว้าง ๆ ก็สบายไป

บ้านไหนได้ที่ดินเป็นโคกเป็นควน ถ้าทุนถึง ก็จ้างรถมาปราบดิน

บ้านลุงกลิ่น สมัยนั้นเห็นว่า หักควนเอาด้วยแรงคน

คนหกเจ็ดคน จอบ เสียม ขวาน(สับรากไม้) เอาดินใส่ครุใส่ถังไปเทที่ลุ่ม

ขนาดนั้นแล้วยังได้พื้นที่มาแค่งานเศษ ๆ 

ตั้งบ้านแล้วก็เหลือพื้นที่รอบบ้านพอให้ตั้งเต็นท์ขนาดใหญ่หนึ่งหลัง ขนาดกลางได้สี่หลัง

หลังใหญ่รับแขก  หลังขนาดกลาง ใช้เป็นโรงเลี้ยงหนึ่ง โรงไหว้พระและไว้หีบศพหนึ่ง อีกสองไว้เลี้ยงคน

ส่วนโรงหุงแกง และโรงล้างจาน ลุงกลิ่นแกจัดไว้แล้ว

มุงสังกะสี ทำทางระบายน้ำไว้เสร็จสรรพ

[Pandanus]

ปกติ ตามธรรมเนียม ศพจะต้องตั้งหันหัวไปทางตะวันตก

ส่วนเหตุผลนั้น ช่างมันเถอะ ร้อยคนก็ร้อยเหตุผล ไม่เหมือนกันเลย

แต่ลุงกลิ่น กำหนดเต็นท์ไหว้พระและวางหีพศพในจุดอับ

เป็นจุดที่ดินถูกขุดออกเพื่อสร้างบ้านในสมัยโน้น

จนถึงทุกวันนี้ก็ยังเป็นผาดินสูงตระหง่าน

ตำแหน่งตั้งเต๊นท์อยู่รหว่างหน้าผากับตัวบ้าน ระยะห่างพอดีกับความกว้างเต็นท์



และกำหนดตั้งหีบศพตัวเอง ให้ศพหันหัวไปทางทิศใต้

[Pandanus]

ด้วยพื้นที่ตั้งตรงนั้นจำกัด การจะตั้งศพหันไปทางตะวันตกตามธรรมเนียมนิยม

เตียงพระจะอยู่แนวเดียวกับศพ ก็จะผิดธรรมเนียมอีก

ครั้นจะตั้งเตียงพระให้ตั้งฉากกับหีบศพตามธรรมเนียมนิยม คนไหว้พระก็ไม่มีที่ให้นั่งไหว้

ต้องนั่งไหว้พระกันนอกเต็นท์ เอาแต่เสียง ไม่เห็นหีบศพ ไม่เห็นองค์พระ



ถ้ายืนยันจะตั้งศพตรงนั้น การหันหัวศพไปทางทิศใต้จึงเป็นทางเลือกเดียว

แต่ ไม่มีใครรู้เหตุผลว่าทำไมลุงกลิ่นถึงกำหนดแบบนั้น

เพราะเป็นลุงกลิ่น ผู้ทรงภูมิของบ้านนั้น จึงไม่มีใครคัดค้าน

แม้จะกระอักกระอ่วน กับการรับคำสั่งเสียให้จัดงานศพตนเองของแกสักปานใด

[Pandanus]

วันที่ 25 สิงหาคม  คือวันสุดท้ายที่ลุงกลิ่นแกเดินเหินได้

ลูกแกบอกว่า แกตื่นมาตอนเช้า แล้วเดินง่อกแง่กอย่างคนไม่มีแรงมานั่งหน้าบ้าน

ลมเดือนแปดที่เริ่มพัดแรงขึ้นแม้จะแผ่วในช่วงเช้า แต่ก็หนาวอยู่ดี

แกเลยพยายามเดินกลับเข้าบ้าน   แล้วก็ทรุดลงข้างม้าหินอ่อนที่แกนั่ง

เณรเชียรลูกเขยใหญ่กลับมาจากสวนยางมาเห็น พ่อตาทรุดอยู่แล้ว

หลังจากวันนั้น แกก็ไม่ได้ออกไปไหนอีก

ลูกหลานคนที่รักที่นับถือกันมาเยี่ยม แกก็ยังอารมณ์ดีทักทายปกติ

แม้ว่าคนมาเยี่ยม จะไม่สบายใจกับการปรับสภาพบ้านให้พร้อมสำหรับงานศพ ก็ตาม





จนแกสิ้นใจอย่างสงบวันที่ 30 สิงหาคม  ในท่านอนหงายมือประสานอก...

[Pandanus]

แม้ว่าการที่ผู้เป็นพ่อ ผู้เป็นปู่เป็นตา สิ้นบุญตายจากไป

แต่ลูกหลานก็เหมือนจะเตรียมพร้อมได้ดี ดีจนไร้ที่ติ

เพราะลุงกลิ่นแกพร่ำบอก พร่ำสั่งอยู่ทุกวัน จนแกสิ้นใจจริง ๆ ก็เลยไม่เหลืออะไรให้ตกอกตกใจ

เหลือแต่ทำตามที่แกสั่งเอาไว้  แล้วมันก็มีแต่เรื่องให้ประหลาดใจ

ว่า เต็นท์ที่เอามาลงนั้น ลงได้พอดีกับที่แกวางตำแหน่งไว้ เหมือนแกรู้ขนาดของเต็นท์แต่ละหลัง

กิ่งไม้ในบริเวณบ้าน ไม่มีกิ่งไหนต้องริดต้องรานเลย เพราะแกจัดการไว้หมดแล้ว

โรงครัว ตั้งเพาตั้งเตาได้พอดี สามเตา  ไหนจะโรงไม้ฟืนที่เอาไม้มาใช้อย่างสะดวกพอดีไปหมด

มีแต่คนประหลาดใจ กับปัญญาการเตรียมการครั้งสุดท้ายในชีวิตของลุงกลิ่น

[Pandanus]

ตอนบ่ายโมงเศษ ๆ  พอรดน้ำศพเสร็จ  ก็เป็นเรื่อง.....  !!



... ลุงรึก  หลังจากลุงกลิ่นตาย แกก็เป็นผู้อาวุโสสุดของตระกูล

แกรดน้ำศพเสร็จก็ไปเดินดูรอบ ๆ บ้าน  ไม่มีอะไรที่ขัดอกขัดใจ

พอรดน้ำศพเสร็จ จะช่วยกันตั้งหีบศพ ก็เป็นเรื่อง...

ลุงรึกขวาง.... ไม่ให้ตั้งศพในจุดที่ลุงกลิ่นกำหนดไว้....


เป็นเรื่องที่ ทุกคนขัดใจ แต่ไม่แปลกใจ

ลุงรึกแกขัดทุกเรื่องอยู่แล้ว  คราวนี้ดูเหมือนคนถือหางลุงกลิ่นจะสู้ไม่ได้เสียด้วย

เพราะทุกคนก็รู้ ธรรมเนียมการตั้งศพต้องตั้งหันหัวไปทิศตะวันตก

และ และถ้าตั้งหันหัวไปทางตะวันตก จะตั้งในจุดที่ลุงกลิ่นกำหนดไม่ได้

ลูก ๆ ของลุงกลิ่นพยายามยับยั้งลุงรึก ให้ฟังคำสั่งเสียของผู้ตายบ้าง

แต่ไม่เป็นผล

เต็นท์รับแขกขนาดกลาง ตรงทางเข้าบ้าน จึงกลายเป็นที่วางหีบศพ และตั้งเตียงพระ

[golek]

   
 

[Pandanus]

คืนแรก สวดเตียงเดียว ลูก ๆ หลาน ๆ เป็นเจ้าภาพ

ฝนตกลงมาตอนหัวค่ำ และตอนที่พระสวดช่วงทุ่มเศษ ๆ ฝนก็ซาเม็ด

และลมเดือนแปดก็เริ่มพัด สาดเม็ดฝนที่ลงเม็ดบาง ๆ เข้ามาในโรงพระ

เทียนหน้าพระก็ดับ...

พระก็ไม่เป็นอันสวดดี เพราะลมแรงพาฝนสาดเข้ามา

เจ้าภาพแก้ปัญหาเบื้องต้น ใช้ซาแรนพรางแสงที่ปกติคลุมแปลงเพาะทุเรียน เอามาบังฝนสาดไว้ก่อน

ก็พอจะได้ผล แต่ไม่งามตาเอาเลียเลย

[Pandanus]

วันรุ่งขึ้น เจ้าภาพเริ่มสำเหนียกถึงปัญหา

ถ้าลมแรงกว่านั้น ซึ่งปกติตอนลมพัดจัด ๆ มันก็แรงกว่าอยู่แล้ว

ก็เลยไปเอาผ้าสีขาวดำ มาบังทิศที่ลมจะพัดเข้ามา

เลยได้เห็นภาพแปลก ๆ คนมางานศพ มาถึงเห็นแต่ผ้าขาวดำบังเต็นท์ไว้

ต้องเข้ามาถึงข้างใน  ถึงจะเห็นเตียงพระ และมองจากตัวบ้านถึงจะเห็นหีบศพ

แต่งานศพ เป็นงานที่ ผิดพลาดประการใด   ก็จะได้รับการอภัยเสมอ




คืนนั้น เหมือนกับคืนก่อน  คือฝนตกลงมาหน่อยเดียวตอนหกโมงเศษ ๆ

....แล้วลมเดือนแปดก็เริ่มพัด

[Pandanus]

ลมแรงขึ้นเรื่อย ๆ เม็ดฝนที่ตามปรกติคงจะกระหน่ำแล้ว

แต่เมื่อลมพัดจัดเลยเหลือแต่ละอองฝนลงมา

คืนนี้ ทีมโรงพยาบาลที่ลูกแกเป็นพยาบาลอยู่ มาเป็นเจ้าภาพสวดเตียงหนึ่ง

และคณะกลุ่มสัจจะออมทรัพย์เป็นเจ้าภาพสวดเตียงสอง

ลมพัดแรงขึ้นเรื่อย ๆ มีลมกระโชกบ้างบางครั้ง

ผ้าขาวดำที่ใช้บังลมหลังหีบศพ ทำหน้าที่อย่างสุดความสามารถ 

ลมตีจนผ้าโป่งตรงระหว่างไม้ระแนงที่เอามาทำเป็นโครงผ้า

เสียงอื้ออึงของลมทำเอาพูดจากันไม่ได้ยิน

พระมาแล้วก็ยังสวดไม่ได้ พิธีกรสงฆ์ก็ต้องคอยให้สถานการณ์ลมซาลงสักหน่อย ค่อยเริ่มอาราธนาศีล




ยังไม่ทันได้เริ่มก็เป็นเรื่อง