สำหรับใครก็ตามที่กำลังมีความสุข ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่รอบตัวก็ดูสดชื่นสดใสดูดีไปหมด ด้วยความที่กำลังอยู่ในอารมณ์ดีของคุณ
อย่างไรก็ตาม เชื่อว่าหลายๆคนคงพอจะทราบกันบ้างแล้วว่าเมื่อใดก็ตามที่คนเรากำลังมีความสุข ว่ากันว่าสมองจะสั่งการหลั่งสารตัวหนึ่งออกมาซึ่งเกี่ยวข้องกับอารมณ์แห่งความสุขก็คือสารที่มีชื่อว่า "เอ็นโดฟิน" นั่นเอง
นอกจากเอ็นโดฟินแล้ว ยังมีสารอีกหลายตัวด้วยกันที่ส่งผลให้คุณเป็นคนอารมณ์ดี ซึ่งสารเคมีแต่ละชนิดมีความสำคัญแตกต่างกันไปตามหน้าที่ เอาเป็นว่าอย่ารอช้ามาทำความรู้จักกับสารเคมีของสมองที่ทำให้อารมณ์ดีกันเลยดีกว่า
1. สารเคมีในสมองที่สำคัญที่สุดและมีผลต่อการไม่เครียด คือ เซโรโทนิน ( Serotonin ) ที่ทำให้คนเรารู้สึกอารมณ์ดี คิดว่าตนเองมีคุณค่า ทำให้นอนหลับง่าย ร่างกายจะมีปัญหาการผลิตสารเซโรโทนินถ้าเกิดความรู้สึกเครียด ไม่ได้ออกกำลังกาย รับประทานอาหารขาดคุณค่าทางโภชนาการ ไม่ได้รับแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ หรืออยู่ในที่ร้อนอบอ้าว เมื่อร่างกายขาดเซโรโทนิน ทำให้เกิดความเครียด ความวิตกกังวล ความโกรธเกรี้ยว การซึมเศร้า นอนไม่หลับ รู้สึกพักผ่อนไม่เพียงพอ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย วิงเวียน เซโรโทนิน ยังเป็นสารที่ช่วยให้การทำงานของสมองทำงานอย่างถูกต้องแม่นยำเหมือนเป็น "ระบบเข็มนาฬิกา" ของสมอง ที่ทำให้ทุกอย่างหมุนไปตามจังหวะเดิม
2. สารตัวนี้หากมีมากจะทำให้คุณรู้สึกสดชื่น ฟื้นจากการเจ็บป่วยเร็วและยังทำหน้าที่เป็นฮอร์โมนต้านความแก่ได้ด้วยโดยธรรมชาติก็คือ เมโลทานิน ( Melotanin ) ซึ่งเป็นสารที่เกี่ยวเนื่องกับเซโรโทนินนั่นเอง ในแต่ละวันเซโรโทนินจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมีกลายเป็นสารที่มีส่วนผสมคล้ายกัน เรียกว่า เมโลทานิน และสารเมโลทานินนั้นจะเปลี่ยนแปลงกลับมาเป็นเซโรโทนิน
3. สารด้านบวกอีกตัวที่สมองต้องการ เพื่อสู้กับความเครียด คือ เอ็นโดรฟีน ( Endrophine ) สารตัวนี้ทำให้คนเกิดความสุข และช่วยให้สมองทำงานดี การขาดสารนี้จะทำให้คนรู้สึกขาดความสุข โลกขาดสีสัน ไร้อารมณ์รัก รู้สึกตัวเองบกพร่องอ่อนไหวเกินเหตุ
4. โดปามีน ( Dopamine ) เป็นตัวช่วยในระบบความจำ สร้างสมาธิ ทำให้หรรษา และควบคุมการหลั่งน้ำย่อยให้เป็นปกติ โดปามีนนี้ทำงานโดยสัมพันธ์กับเอ็นโดรฟีน คือ เมื่อโดปามีนลดลงเอ็นโดรฟีนจะลดลงด้วย จึงทำให้เกิดความทุกข์ แม้ได้ทำกิจกรรมปกติที่เคยทำแล้วสนุก คนป่วยก็จะรู้สึกเจ็บ เมื่อโดปามีนเพิ่มขึ้นยังกระตุ้น อ็อกซี่ท็อกซิน ( Oxytocin ) ที่ทำให้คนมีความรู้สึกทางเพศ มีอารมณ์ผูกติดกับผู้อื่น อยากถูกกอดจูบลูบคลำ
5. กาบ้า ( Gamma Amino Butyric Acid / GABA ) สารนี้เรียกอีกอย่างว่าเป็น ยาแก้ปวดโดยธรรมชาติ โดยช่วยบำบัดความเจ็บปวดขากบาดแผล คลายเครียด คลายกังวล ทำให้สงบ การขาดสารนี้จะมีผลทำให้รู้สึกไม่มั่นคง หวาดกลัว ผวา วิตกกังวล และทำให้ร่างกายขาดเซโรโทนิน โกรธง่าย และอารมณ์ไม่แจ่มใส นอนไม่หลับ
6. สมองยังมีสารเคมีกลุ่มกระตุ้นสมอง หรือ Excitatory อย่างเช่น นอร์ไพน์ฟรีน ( Norepinephrine ) ที่ทำให้คนตื่นเต้น รู้สึกมีความสุข คลายความซึมเศร้า มีหลังงาน มีความต้องการทางเพศ และช่วยกระตุ้นความคิด ทำให้คิดเร็วมีหลักการ แต่ถ้ามีมากจะทำให้ความรู้สึกทางอารมณ์ตอบรับเร็วขึ้น รวมไปถึงอาการโกรธด้วย
7. อะซีทิลโคลีน ( Acetylcholine ) ทำให้คนมีความรู้สึกตื่นตัว ความจำดีขึ้น ประสิทธิภาพทางเพศดีและขับปล่อยฮอร์โมนเจริญเติบโต
8. เพนนิลทัลมีน ( Phenylethylmine / PEA ) ทำให้คนมีความรู้สึกสุขขึ้นมาแบบวูบวาบ ชั่วครั้งชั่วคราว
นอกจากนี้ยังมีสารเคมีต้านความสุขตัวสำคัญ คือ คอร์ติซอล ( Cortisol ) เป็นสารเคมีที่ในระดับเบื้องต้นจะไม่เป็นอันตรายใดๆ นอกจากทำให้รู้สึกไม่ค่อยสบายใจหรือเครียดและตื่นตัวขึ้นเล็กน้อยซึ่งบางครั้งอาจเป็นผลดีต่อการทำงาน แต่ถ้ามีมาก สารตัวนี้จะทำให้คนเกิดปัญหา ซึมเศร้า อารมณ์ทุกข์ วิตกกังวล ขาดความกระตือรือร้น หมดอารมณ์ทางเพศ และการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันมีปัญหา ที่สำคัญคือส่งผลถึงความจำ ทำให้เป็นโรคอัลไซเมอร์ รวมถึงสูญเสียวงจรการทำงานเชื่อมโยงระหว่างร่างกายกับสมองได้
อารมณ์จะดีหรือไม่ที่สำคัญคือเรื่องของการดูแลสภาพร่างกายและจิตใจ หากคิดดี ทำดี จิตใจดี อารมณ์ดีย่อมตามมาชนิดที่สมองแทบไม่ต้องสั่งการเลยก็ว่าได้
