บุญ คือ การกระทำทางกาย วาจา ใจ ที่มีแต่คุณไม่มีโทษ กับตัวเราก็ดี กับผู้อื่นก็ดี หรือทั้งกับตัวเราและกับผู้อื่นก็ดี
บุญเมื่อทำไปแล้วจะมีแต่ผลดีตามมา
บาปคือการกระทำทางกาย วาจา ใจ ที่มีแต่โทษไม่มีคุณ กับตัวเราก็ดี กับผู้อื่นก็ดี หรือทั้งกับตัวเราและกับผู้อื่นก็ดี
บาปเมื่อทำไปแล้วจะมีแต่ความทุกข์ มีแต่ความเสื่อมเสียตามมา
ข้อที่ ๑ ให้มีความเห็นที่ถูกต้อง คือ สัมมาทิฏฐิ
ให้รู้ว่าอะไรถูก อะไรผิด อะไรเป็นบาป
ความถูกต้องข้อที่ ๒ ให้มีความคิดที่ถูกต้อง คือ สัมมาสังกัปปะ
เมื่อมีความเห็นที่ถูกต้องแล้ว ความคิดที่ถูกต้องก็จะตามมา คือ คิดทำแต่ความดี คิดทำแต่บุญ คิดไม่ทำบาป
คิดละเว้นจากการกระทำบาป ถ้าคิดอย่างนี้แล้ว ต่อไปเวลาทำอะไร ก็จะทำไปตามความคิดนั้นๆ ถ้าไม่คิดหรือถ้าคิดในทางตรงกันข้าม
ความถูกต้อง ข้อที่ ๓ การกระทำที่ถูกต้อง คือ สัมมากัมมันตะ
เมื่อรู้ว่าการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต การลักทรัพย์ การประพฤติผิดประเวณี เป็นการกระทำที่ไม่ถูกต้อง ก็ละเว้นเสีย การละเว้นก็ถือว่าเป็นการกระทำที่ถูกต้อง จะทำอะไรก็ได้แต่อย่าไปทำร้ายชีวิตผู้อื่น อย่าไปเอาทรัพย์สมบัติของผู้อื่นมาเป็นของตน อย่าไปเอาสามีภรรยาของผู้อื่นมาเป็นของตน ถ้าทำได้แล้ว ชีวิตก็จะดำเนินไปได้ด้วยความราบรื่นดีงาม ด้วยความสุข ด้วยความเจริญ
ความถูกต้อง ข้อที่ ๔ ให้มีการพูดที่ถูกต้อง คือ สัมมาวาจา
ไม่พูดในสิ่งที่เกิดโทษกับตัวเราก็ดี เกิดโทษกับผู้อื่นก็ดี หรือเกิดโทษทั้งกับตัวเราและผู้อื่นก็ดี คือให้ละเว้นจากการพูดปด พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ พูดส่อเสียด เพราะการพูดทั้ง ๔ อย่างนี้ ไม่เกิดคุณเกิดประโยชน์ มีแต่จะเกิดโทษตามมา จึงควรหลีกเลี่ยงเสีย
ความถูกต้อง ข้อที่ ๕ ให้ประกอบอาชีพที่ถูกต้อง คือ สัมมาอาชีวะ
สัมมาอาชีวะก็คือการประกอบอาชีพ ที่ไม่ผิดศีล ผิดธรรม ผิดกฎหมายของบ้านเมือง คือ อาชีพที่ไม่ทำร้าย และเบียดเบียนชีวิตผู้อื่น
ความถูกต้อง ข้อที่ ๖ ให้มีความเพียรที่ถูกต้อง คือ สัมมาวายามะ
ความเพียรที่ถูกก็คือ เพียรกระทำในสิ่งที่เป็นคุณเป็นประโยชน์ เพียรละเว้นจากการกระทำที่เป็นโทษ เพียรรักษาการกระทำที่ดีที่งามที่ได้เคยทำไว้ ให้ได้ทำต่อไป เพียรป้องกันการกระทำที่ไม่ดีที่ได้เลิกไปแล้ว ไม่ให้หวนกลับคืนมาอีก
ความถูกต้อง ข้อที่ ๗ ให้มีการระลึกรู้ที่ถูกต้อง คือ สัมมาสติ
ไม่ว่าจะทำอะไรทรงสอนให้มีสติ ให้รู้อยู่กับการกระทำ ขณะนี้กำลังคิดอะไร ก็ให้รู้ว่ากำลังคิดอะไรอยู่ เมื่อคิดแล้ว จะไปพูดไปทำอะไร
ก็ให้รู้ว่ากำลังพูดกำลังทำอะไรอยู่ ให้รู้ว่าเป็นความคิดที่ถูกต้องหรือไม่ เมื่อรู้ว่าเป็นความคิดที่ไม่ถูกต้อง ก็ยกเลิกเสีย
สติรู้อยู่กับการกระทำทั้ง ๓ คือ ความคิด การพูด การกระทำทางกายแล้ว รู้อยู่ว่ากำลังคิด กำลังจะทำอะไรอยู่ ก็จะหยุดได้
ความถูกต้อง ข้อที่ ๘ ให้มีสมาธิที่ถูกต้อง คือ สัมมาสมาธิ
ให้จิตตั้งมั่นอยู่ในความสงบ ด้วยการเจริญสมถภาวนาอย่างต่อเนื่องในอิริยาบถทั้ง ๔ เดินยืน นั่ง นอน
เพราะจิตที่มีความสงบจะมีพลังที่จะปฏิบัติตามความเห็นที่ถูกต้องได้ จะสามารถละเว้นจากการทำบาปทั้งปวงได้
