"การขอที่ลี้ภัยทางการเมือง" อ.ประสิทธิ์ ปิวาวัฒนพานิช อาจารย์ประจำ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้กล่าวไว้ว่า
- ตามกฎหมายระหว่างประเทศ การขอที่ลี้ภัยทางการเมืองนั้นเป็นสิทธิของรัฐที่จะอนุญาตให้หรือไม่ให้ก็ได้ และก็เป็นสิทธิของบุคคลเช่นเดียวกันที่จะขอสิทธิลี้ภัยทางการเมือง รัฐบาลของผู้ที่จะลี้ภัยจะห้ามไม่ได้
- ส่วนจะได้หรือไม่นั้นเป็นดุลพินิจของรัฐ ไม่มีกฎหมายระหว่างประเทศและกฎหมายภายในว่า หากมีการขอลี้ภัยทางการเมืองแล้ว รัฐนั้นต้องอนุญาตเสมอไป
- สำหรับวิธีการการขอลี้ภัยทางการเมืองนั้น ขึ้นอยู่กับกฎหมายภายในของประเทศนั้นๆ ว่าได้กำหนดเงื่อนไขไว้ว่าอย่างไร เช่น กฎหมายว่าด้วยผู้ลี้ภัย 1980 (the Refugee Act 1980) ได้กำหนดหลักเกณฑ์ว่า ผู้ที่จะขอลี้ภัยได้นั้นต้องมีคุณสมบัติเบื้องต้นคล้ายกับผู้ลี้ภัยตามอนุสัญญาว่าด้วยผู้ลี้ภัยของสหประชาชาติ 1951 คือ เป็นผู้ที่หนีภัยจากการประหัตประหารจากรัฐที่ตนมีสัญชาติด้วยเหตุผลที่ว่า ตนเองมีความคิดเห็นทางการเมือง (political opinion) ที่แตกต่างกัน
- เงื่อนไขต่อไปก็คือ ผู้ที่จะขอลี้ภัยนั้นต้องยื่นแบบฟอร์มตามที่กฎหมายกำหนด ขณะที่มีการเข้าประเทศนั้นต่อเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมือง ในขณะที่กฎหมายของบางประเทศก็อาจมีการเรียกบุคคลผู้นั้นไปสัมภาษณ์
- และขั้นตอนสุดท้ายเจ้าหน้าที่ของรัฐก็จะใช้ดุลพินิจว่าสมควรจะให้ผู้นั้นได้รับสถานะเป็นผู้ลี้ภัยหรือไม่
- ในกรณีที่รัฐให้สถานะเป็นผู้ลี้ภัยทางการเมือง ผู้นั้นก็จะได้สิทธิที่จะอยู่อาศัย เดินทางไปมาภายในประเทศนั้นรวมถึงสิทธิในการทำงานด้วย อีกทั้งผู้นั้นก็ยังสามารถเดินทางออกนอกประเทศด้วยแต่จะต้องแจ้งให้เจ้าหนี้ทราบและต้องปฎิบัติตามที่กฎหมายของประเทศนั้นกำหนดอย่างเคร่งครัดด้วยเพื่อรักษาสถานะของผู้ลี้ภัยทางการเมือง
ในกรณี "สละสิทธิ์ในความเป็นพลเมือง" ไม่มีครับ มีแต่ "สละสิทธิ์สัญชาติ" ซึ่งเป็นเรื่องสิทธิ์ส่วนบุคคลว่าจะเลือกถือสัญชาติใดในกรณีที่มีหลายสัญชาติ ส่วนการลี้ภัย อาจไม่ได้สัญชาติของชาติที่ลี้ภัยก็ได้ เพราะสถานะเป็นแค่ผู้ลี้ภัย
