ผมไม่เคยเห็นนักวิชาการที่ว่านี้ ลงมาทำงานในพื้นที่เลย แต่ที่นี่ผมเห็นอาจารย์หมอและลูกน้องลงมาเสี่ยงชีวิตบ่อยมาก เดือนละหลายครั้ง
รักชาตจริงอยู่ที่การกระทำครับ ไม่ใช่แค่ปากพูด ด้วยความเคารพ
ถ้ารักชาตินิยามด้วยการต้องไปอยู่ในพื้นที่ หมอก็ไม่รักชาติเลยที่ไม่มาดูเรื่องชาวบ้านถูกทุ่นระเบิดตามแนวชายแดน
หากเครื่องมือดีก็ให้ศูนย์ปฎิบัติการทุ่นระเบิดแห่งชาติเอามาใช้เก็บกู้ทุ่นระเบิดแนวชายแดนเลย
ขอหมอมาเป็นพรีเซนเตอร์ใช้เครื่องมือเข้าพื้นที่จริงกับลูกน้องสักสัปดาห์
ผมเคยวิจัยเทคโนโลยีที่ใช้ในภาคใต้และกำลังทำอยู่ บางเรื่องก็ใช้ไปแล้ว
รวมทั้งการสนับสนุนวิเคราะห์เทคโนโลยีที่จะไปใช้ โดยไม่เคยลงพื้นที่เลยสักครั้ง
เพราะไม่เห็นจำเป็นในเรื่องที่ผมทำ ว่าจะต้องลงไป ผมคงไม่รักชาติตามนิยามข้างต้น
แต่ผมเข้าใจว่าความรักชาติคือการทำด้วยวิธีต่างๆ เพื่อให้ชาติพัฒนาไปในทางที่ดี ทุกคนมีหน้าที่ช่วยเหลือกัน นิ้วยังมีห้านิ้วที่แตกต่างกัน
นักวิชาการมีหน้าที่ในเชิงวิชาการเพื่อประโยชน์ส่วนรวม ไม่ใช่เพื่อประโยชน์ของตนเอง
แต่เตือนเพื่อไม่ให้เกิดความสูญเสียโดยไม่จำเป็น ในสหรัฐก็ใช้นักวิชาการวิเคราะห์สถานการณ์ วางแผนร่วมกับทหารโดยไม่ได้ลงไปรบด้วย
ถ้าเป็นความเชื่อส่วนตัวในเครื่องมือ ผมก็ไม่ว่าอะไร แต่การใช้เครื่องมือที่ไม่มีความน่าเชื่อถือพอเพียงแล้วคนอื่นรับเคราะห์ผมว่าไม่ยุติธรรม
ผมทราบว่าการมีเครื่องมือนี้ช่วยให้อุ่นใจ และเป็นการปรามพวกก่อความไม่สงบที่ยังพอเชื่อบ้างให้ลดการปฎิบัติการลง
แต่มันไม่จริงทั้งหมด โดยเฉพาะเมื่อเกิดผลลบกับชาวบ้าน หากเลิกใช้ความเชื่อ เอางบมาวิเคราะห์วิธีปฏิบัติการทั้งเชิงนโยบายและยุทธศาสตร์
เสริมเครื่องมืออย่างมีเหตุผล ฝึกอบรมการสังเกตและการปฎิบัติงานอย่างเข้มงวด เพิ่มเจ้าหน้าที่ ดูแลสวัสดิการทั้งผู้ปฎิบติงาน บาดเจ็ย เสียชีวิต
ถ้าเช้ามืดนำพระบิณฑบาต เสร็จแล้วพาครูไปโรงเรียน สายตั้งด่าน เย็นพาครูกลับบ้าน ไม่มีเวลาพักผ่อน มันเป็นภาระหนักมากในการปฏิบัติงานก็ต้องแก้ไข
ทุกอย่างเป็นรูปแบบแน่นอนก็ย่อมให้ฝ่ายตรงข้ามเลือกปฏิบัติได้ มีท่านหนึ่งเล่าให้ฟังว่าลูกน้องที่ปฏิบัติการในพื้นทีกว่าพันคนในช่วงเวลาหลายปีมานี้
ไม่เคยเสียชีวิตสักคนเดียวทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วย
การที่หมอลงไปในพื้นที่เป็นการเสียสละของหมอ หรือภาระงานจำเป็นที่ต้องลงไปในพื้นที่เกิดเหตุ แต่ไม่ได้แปลว่าสิ่งที่หมอทำถูกต้องทุกเรื่อง
เมื่อเช้าอ่านข่าวคมชัดลึกหมอให้สัมภาษณเรื่องนี้ว่าเมื่อก่อนคนก็เชื่อว่าโลกแบนใครต่อต้านถูกฆ่าหมด ต่อมาก็พบว่าโลกกลม
แต่หมอไม่มองกลับว่า เมื่อมีหลักฐานว่าโลกกลมแล้วยังเชื่อว่าโลกแบนนี้จะคิดทำกันอย่างไร
ผมไม่ได้เรียกร้องให้เห็นใจนักวิชาการที่ไม่ลงพื้นที่ เพราะอย่างไรนักวิชาการที่พยายามทำเพื่อชาติก็ยังคงทำต่อไป แต่อยากให้มีมุมมองเพื่อให้นิ้วทั้งห้าทำงานตามหน้าที่อย่างประสานกันได้